Gorgany pokonane !

[fb_button]

Latanie na szybowcach ma wiele form

Możesz w chwili oderwania się od ziemi zostawić pod sobą codzienne troski i w locie rekreacyjnym oddać się błogiemu kontestowani przestrzeni wolnego świata, albo wycinać różne fikołki podnoszące ciśnienie krwi. Możesz sobie robić wycieczki krajoznawcze, próbować lotów rekordowych, mocować się z rywalami podczas zawodów. Ukoronowaniem tej sztuki są jednak pionierskie loty w górach dostępnych dotąd tylko dla ptaków. Trudne i pełne emocji, lecz wspaniałe, były loty w Himalajach. Niezwykłych wrażeń i mnóstwo cennych doświadczeń dostarczyły Sebastianowi 3 wyprawy w Kaukaz.Pod naszym bokiem rozciągają się bardzo regularne pasma Karpat Wschodnich: Bieszczady Wschodnie, Gorgany, Czarnohora, Bukowina. Przed wojną wykonano parę krótkich lotów wokół Bezmiechowej i Ustianowej, ale dalsze obszary są dotąd dzikie i nieznane pilotom. Nikt tam nie latał szybowcem.

Góry te z pewnością są atrakcyjne latem, ale ich układ i lokalizacja sprawia, że należy się tam spodziewać fantastycznych warunków falowych.

Może to być bardzo atrakcyjny trakt do latania bezsilnikowego od naszych Beskidów po Bałkany. Nie zdziwię się jeśli po uładzeniu problemów na ziemi powstanie możliwość szybowcowych rajdów pod /nad chmurami ku brzegom Morza Czarnego. Na Ukrainie nadal obowiązuje model nadzoru nad ruchem lotniczym, który tak nas uwierał przez lata. Nasze zabiegi o uzyskanie zgody na loty przez Gorgany trwały ponad 3 miesiące.Wymagało to uzgodnień na szczeblu ministerstw spraw zagranicznych i centralnych władz lotnictwa obu krajów.Cenną pomoc wniósł tu pan Adam Kruk. Zaangażowała się nasza ambasada, oraz konsul we Lwowie. Sebastian uzyskał zgodę na jeden lot.

Jens Kroeger pożyczył mu znów swój dwumiejscowy szybowiec ASH 25 sprawujący się tak dzielnie podczas naszej wyprawy w Himalaje. W tych okolicznościach me oszołomione lataniem dziecię z entuzjazmem ruszyło w Bieszczady, gdy w pierwszych dniach listopada zaczął się budzić wiatr halny. Zawsze po drodze jest jednak jakiś sierżant. Sebastian niczym Jurand ze Spychowa pod bramą  krzyżackiego zamku dreptał kornie przy granicy podczas pierwszego podejścia do napowietrznej bramy na Ukrainę. Plan pionierskiego lotu przyjęto w poprzednim dniu, ale furty nie uchylono, więc dla poprawienia nastroju i pożytecznego wypełnienia reszty dnia z Piotrem Bobulą, gazdującym na bieszczadzkim lotnisku w Żernicy, przemierzył nasze góry od Bieszczad przez Tatry do krańca Beskidów i z powrotem. Razem ponad 750 km.

Był to pierwszy taki przelot z wykorzystaniem fal halniakowych  w Karpatach. Kolejne tygodnie upłynęły na podkręcaniu nowych sprężynek decyzyjnych i usuwaniu przeszkód. Sebek wrócił z szybowcem w Bieszczady, gdy prądy strumieniowe wznowiły harce nad Atlantykiem i ponownie zaczęły sprawdzać żywotność drzew, oraz stan dachów w Europie.

Ciepły wiatr halny, jaskrawe słońce i regularne jak australijskie morning glory wały chmur rotorowych zapraszały na piękną przygodę nad chmurami, ale szorstkie niet ze Lwowa zgasiło bajkowy nastrój. Znów trzeba się było cofnąć od granicy. Przedwczoraj niecierpliwość udzieliła się chyba bożkom wiatru, bo pod uderzeniami huraganów padały wiekowe drzewa. Fruwały dachy, pękały liny sieci elektrycznej, latały gałęzie i różne przedmioty, lecz Laguna Sebastiana szczęśliwie dotarła do bieszczadzkiej gawry Piotra. Czas na trzecie podejście. Trzeba był zabawić się w drwali,aby odblokować drogę do lądowiska.Wiatr nie słabł. W porywach sięgał 160 km/h, toteż SP-00 64 szybko osiągnął po starcie wysokość właściwą dla gigantycznych liniowych samolotów.

 

Znów niecierpliwe wyczekiwanie przed graniczną ścianą. -Puszczą, nie puszczą… Punktualnie przed dziesiątą sylwetka naszego szybowca mknąca na ekranie ku granicznej linii wywołała u kibiców chwile radosnego uniesienia, ale przed Sokolikami nasz szybowiec wyhamował jak pies Pluto.

Znowu szlaban. Tysiące metrów wysokości zamieniono na rekonesans bieszczadzkiej fali i oględziny okolic Krosna. Zbudowany tam niedawno betonowy pas startowy może się kiedyś przydać, gdyby nie było możliwe lądowanie na kopcach Bobulandii. Wczorajszy słoneczny dzień dał czas na relaks i drobiazgowe przygotowanie się do następnej ciężkiej próby, bo prognozy były wyzywające.

Dziś wcześnie obudzili się chłopcy w Żernicy. Nad Europę nasunął się duży cyklon.

Nasilające się podmuchy i szybko rozbudowujące się chmury ze śnieżnym ładunkiem ponaglały do startu, toteż oderwali się od ziemi o świcie.

Jak na złość zielone wzgórza nad Soliną nie dawały dostatecznego podparcia, a silnik podobnie jak w Himalajach ani myślał o wznowieniu pracy gdy schowano  go po starcie do przytulnego kadłuba. Gdy wysokość uciułana nad znanym z historii Baligrodem pozwoliła na oddalenie się od opasłych śniegowych chmur odcinających powrót na ziemię, uciekli nad Pasmo Caryńskie. Tam regularna fala wyniosła ich sprawnie do wysokości ponad 6000 m niezbędnej  dla przekroczenia bramy odlotu w punkcie LUGOL. Tym razem na wieży we Lwowie nie było atamanów przywiązanych do swych archaicznych  i sztywnych reguł, więc Magdalena, Henryk, Grzegorz, Filip  z Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej  i Janek Krzyżanowski z wieży na Okęciu wynegocjowali realizację planu lotu. Radość rozsadzała serce na widok ikonki naszego szybowca mijającej szybko trawersy kresowych miejscowości.

Niczym samolot rejsowy utrzymywali wysokość około 6000 -7000m. W niespełna godzinę zbliżyli się do granicy z Rumunią.

foto wikipedia

Nakazano im powrót nad górą Pop Ivan w Czarnohorze, gdzie przed wojną funkcjonowało ważne polskie obserwatorium astronomiczno-meteorologiczne „Biały Słoń”.Patrz na powyższe zdjęcie.Pod śniegiem jest duży budynek.

W locie na fali tempo nie spadło i oscylowało blisko 200 km/h prędkości podróżnej. Krzysiu Trześniowski skwitował to skierowanym do mnie sms’em:– O Boże.. Ale daje !

Jednak śniegowa ściana frontu dotarła już do uzdrowiska Truskawiec. Na obejście burz śnieżnych nie było szans, więc Sebastian poprosił o zgodę na powtórny bieg ku Rumunii.

Znów szalona jazda w bajkowej scenerii.

Choć opłynęło sporo czasu nim dolecieli znów do Rumunii i wrócili pod Truskawiec, potężni posłańcy zimy ani myśleli ustępować z drogi do Polski.

W pobliżu granicy zmienił się też niekorzystnie kierunek wiatru i trzeba było przebijać chmury. Zniknięcie ikonki szybowca nad Samborem, w którym wzrastała Pani Dziurzyńska- „Ciocia” pilotów szybowcowych latających w okresie powojennym  w szkole szybowcowej na Żarze,  podniosło obserwatorom poziom emocji.W trudnych warunkach wszystko może się zdarzyć… Na szczęście było to tylko niedomaganie system i po dość długiej przerwie szybowiec znów pokazał się na planszy. W ostatnim wznoszeniu falowym mozolnie walczyli o stopy wysokości potrzebnej na pełną zagrożeń końcówkę lotu.Sytuacja stawała się dramatyczna. Zezwolenie na lot nie obejmowało możliwości lądowania i przy braku odprawy celnej groziło poważnymi kłopotami, a za kilka dni święta i odlot do Chile na mistrzostwa świata. O podratowaniu się wychłodzonym do minus 40 stopni Celsjusza silnikiem nie było co marzyć, bo ten nawet przy dodatnich temperaturach nie chce odpalać podczas lotu.

Bieszczady były zakryte do ziemi lodzącymi chmurami i opadami śniegu. Szansę na pomyślne przebicie ich  przyziemnej warstwy  stwarzały okolice Przemyśla i Rzeszowa, wiec w tym kierunku Sebastian skierował lot. Na szczęście spod zwartej  powłoki wyłonił się po drodze Arłamów z betonowym pasem do lądowania. Mieli jeszcze ponad 2000 m wysokości, toteż zaczęła się rysować szansa na przeskoczenie jeziora w Solinie. Jednak prędkość przemieszczania się pod wiatr oscylowała między 22-28 węzłów przy przyrządowej około 90 kts. Przecisnęli się nad zbocze koło Bezmiechowej i żeglując wzdłuż niego czekali trochę na poprawę sytuacji.

 

Bobulandia nadal była w chmurach i opadach śniegu nie dając szans na lądowanie. Lądowanie z tylnym wiatrem i prędkością ponad 200 km/h na błotnistym stoku szkoły szybowcowej w Bezmiechowej gwarantowało rozbicie szybowca.więc trzeba było zawrócić do Arłamowa – ośrodka znanego z internowania działaczy „Solidarności” w 1981 r.

Trudny, lecz piękny lot i wspaniały wyczyn. Przelecenie ponad 800 km przy tak krótkim dniu i manewrach przygranicznych  potwierdza ogromny potencjał tego miejsca. Być może będzie ten lot małym  przyczynkiem do odbudowy pozytywnych relacji z sąsiadami, oraz tą kropelką, która przyśpieszy kruszenie bram i murów archaicznego systemu. Daj Boże, aby te piękne góry ze wspaniałymi warunkami do latania bezsilnikowego stały się dostępne dla pilotów i poszerzyły kiedyś obszar szybowcowego raju obejmującego w tej części Europy Beskidy, Tatry, Fatrę i Sudety. Tu także niegdyś zaczynaliśmy od pojedynczych lotów poznawczych i misternego tkania nici  międzynarodowej przyjaźni.

Tomasz